Sosyal güvenlik hukukunda, borçlanma yapılmak suretiyle hizmet artırma sistemi de bulunmakta ve bunun için de bazı özel şartlar sosyal güvenlik kanunlarında yer almaktadır.
Hizmet borçlanmaları hem 5434 hem de 5510 sayılı Kanunlarda yer almaktadır. Hizmet borçlanmaları, yani SGK na para ödeyip hizmet sürelerini artırmaları kişilerin tercihlerine bağlı bir işlem olup, zorunlu bir işlem değildir.
5434 sayılı Kanuna tabi olanlar, yani 1 Ekim 2008 tarihinden önce memurluk hizmeti olanlar için bugün de olsa borçlanma işlemlerine ilişkin esaslarda yine 5434 hükümleri esas alınmaktadır.
Askerlik, yedek subay okul sürelerinin borçlanma işlemlerinde 5434 sayılı Kanun Madde 102 ve Ek Madde 8 hükmü uygulanmaktadır.
Madde 102 hükmünde istekleri ile emekliye ayrılacak olanların istek tarihlerinden en az 6 ay önce tutarları Emekli Sandığına (bugün için Sosyal Güvenlik Kurumuna) ödemeleri gerektiği belirtilmiştir.
Ek Madde 8 hükmünde de, Madde 102 hükmüne atıf yapılarak, 102 nci maddede yazılı süreler içinde yazı ile Sandığa (SGK) müracaat edeceklerin,
- Muvazzaf ve ihtiyat askerlikte er olarak geçen sürelerinin,
- Yedek subay okulunda öğrenci olarak geçen sürelerinin,
Borçlandırılmak suretiyle fiili hizmet sürelerine ekleneceği belirtilmiştir.
SONUÇ BAĞLAMINDA;
Yedek subay okul sürelerini borçlanmak istenildiğinde, emeklilik öncesi en az 6 ay önce hesap edilecek sürenin başlangıcı, kişilerin Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılı olarak veya E-Devlet üzerinden veya Kurumlar aracılığı ile yapmış oldukları müracaatların SGK kayıtlarına girdiği tarihten itibaren başlayacağını,
Bu borçlanmanın kişilerin isterlerse memurluğa başladıklarında veya memurluk hizmetini yaptıkları sürece istedikleri zaman herhangi bir tarihte yapabileceklerini,
Ancak borçlanma taleplerinin emekli olacakları tarihten en az 6 ay önce yapmak zorunda olduklarını, yapılmaması halinde ise, yani borçlanma talebinde bulunup da 6 ay beklemeden önce emekli olunması halinde borçlanma işleminin geçersiz sayılması gerektiğini,
Borçlanmanın geçerli sayılması için belirtilen 6 ay önce koşulunun, 25 yıl (9000 gün) hizmetin dolduğu tarihle bir ilgisinin olmayacağını, değerlendirmekteyiz.
Ayrıca, 5434 sayılı Kanun Ek Madde 27 hükmüne göre de, borçlanmadan vazgeçme düşüncesi olanlar için de, bu işlemin SGK tarafından borçlanma yapan memura gönderilen borç miktarına ait bildirimden itibaren 30 günlük süre içerisinde vazgeçme işlemi olmakta, bu süre geçerse borç kesinleşmekte ve bu borçlanma da hizmetlere eklenmektedir.
NOT: Değerlendirmelerimiz tamamıyla 5434 kapsamında olanlarla ilgili olmakta, 5510 kapsamında olanlar için 6 ay şartı bulunmamakta, borç tutarının tamamının ödenmesi gerekmektedir.