Tehlikeli madde taşımacılığı, dünyanın ve Türkiye’nin tüm kamu kurumlarını, lojistik ve taşımacılık kuruluşlarını, araç, konteyner, ekipman üreten sanayi kuruluşlarını, tehlikeli madde kapsamına giren tüm üreticileri, ithalat ve ihracatçılarını ve tehlikeli maddeler ile yakın veya uzak olan tüm insanları, üretici ve tüketicilerini ve aslında tüm Türkiye’yi çok yakından ilgilendiren “hayati” bir konudur.
Tehlikeli maddelerin taşınırken, güvenli bir şekilde taşınmasını sağlamak için her bir taşıma modu için uluslararası ve ulusal düzenlemelere uygun olacak şekilde doğru şekilde paketlenmesi gerekmektedir. Aşağıdaki tehlikeli mallar, taşıma sırasında sağlık, güvenlik, mal ve çevre için risk oluşturabilecek nitelikte olup, “Tehlikeli Maddelerin Demiryolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Yönetmeliklere (RID)” göre sınıflandırılmıştır.
Tablo.1 En Fazla Kimya İhracatı Yapılan Ülkeler
2022 yılının ilk on ayında ihracatın %81,4’ü denizyoluyla yapıldı. Karayolu taşımacılığı %17,7 ile ikinci sırada yer aldı. Demiryolu taşımacılığı da dahil “diğer taşıma şekilleri” ise %1’lil kısımda kaldı.
Türkiye demiryolu işletmeciliğinin serbestleşmesi ile birlikte tehlikeli madde taşımacılığında demiryolunun payının artması beklenmektedir. Ayrıca tüm modlarda uzmanlaşmış firmalar ve kişilerin etkileriyle, firmalar güvenli ve daha düşük maliyetler ile taşımacılık ve lojistik faaliyetlerde önemli gelişmeler sağlanacaktır.
Ülkemizin doğal bir lojistik üssü olması nedeniyle lojistik branşlaşmadaki yetkinliklerimizi artırmamız önemli. Tehlikeli madde taşımacılığı ile ilgili lisans seviyesindeki eğitimde branşlaştırma yapılarak sektörün ihtiyacı karşılanmalıdır. Ayrıca okullarından mezun olan öğrenciler, ek bir eğitime gerek kalmadan uzman yardımcısı olarak görevine başlayabilir. Bunun teşvik edilmesi hem sektör açısından hem de öğrenciler açısından faydalı olacaktır. Bu sektörün önde gelen lojistik kurumlarının ve eğitim birimlerinin koordinasyonu ile sağlanabilir. Özel sektörün üniversitelere giderek işlerini anlatmaları, sektöre daha fazla sayıda nitelikli insan gücü kazandırılmasına yardımcı olacaktır.