Yeni medya kavramı bilgi ve iletişim üzerine yapılan araştırmalar sonucu 1970’lerde ortaya atılmış bir kavramdır. Ancak, herkesin anladığı gibi yorumlaması sebebiyle çok kullanılan ama tam olarak bilinmeyen bir kavramdır.
Yeni medya kavramı açıklanırken genellikle eski medya ifadesiyle ilişkilendirilmektedir. Ancak eski medya ve yeni medya zıtlığı üzerinden değil de geleneksel medya ifadesi kullanılarak açıklanmasının daha doğru olduğu söylenmektedir. Çünkü yeni medya, etkileşimli ve çevrimiçi sayısal veriler üzerine kurulmuştur.
Yeni medya denildiğinde akla internet, tv ve telefon gibi dijital eşyalar geldiğinden dolayı bu kavramın yerine “dijital medya” kavramının da kullanılabileceği düşünülmektedir. Ancak bu pek doğru olmamaktadır. Dijital medya ifadesinin sadece eski (analog) medyanın gelişmiş hali olan araçları kapsadığı bu sebeple kapsamının dar olduğu, yeni medya kavramının ise yeni medya araçlarının tümünü kapsadığı için daha geniş kapsamlı olduğu düşünülmektedir. Dijital medya, internet, bilgisayar gibi kavramları karşılayama-maktadır. O halde bunlar için yeni medya ifadesinin kullanılması daha uygun bulunmaktadır.
Teknolojik gelişmelerle birlikte bir de sosyal medya kavramı ortaya çıkmıştır ki Google, Wikipedia, Pinterest, Facebook, Twitter, Instagram, Tiktok, Whatsapp, Youtube gibi sosyal medya uygulamaları yeni medyanın birer parçasıdır ve kısa sürede neredeyse tüm bireyler ve kurumlar tarafından kullanılan araçlar halini almışlardır. Yeni medya olarak ifade edilen tüm bu araçların ortak noktası ise esasen internettir. Yeni medya araçlarının kullanıcıları olarak internet olmadan bu araçların iletişimde kullanılmasının pek mümkün olmadığı söylenebilir. Dolayısıyla geleneksel medya ile yeni medya ayrımının yapılabilmesindeki ayrım noktası internet olmaktadır. Bu sebeple yeni medya için, iletişim kurma ve bilgiye erişme konusunda internetle beraber gelen kolaylık ve hızın farklı araçlarla ve sosyal paylaşım mecraları ile hayata yerleşmesi olduğu söylenebilir.
Yeni medyanın temeli olan internet, hemen her alanda kullanılan ve yokluğunda iletişim sisteminin aksadığı bir yenilik olarak insanların hayatında yer edinmiştir ve diğer yenilikleri de beraberinde getirmiştir. İnternet, iletişim açısından esasen amaçta bir değişikliğe değil kullanılacak araç tercihinde değişikliklere sebep olmuştur. Yeni medyanın ortaya çıkışı kendisinden önceki iletişim araçlarının eski ya da geleneksel olarak ifade edilmesine neden olmuştur.
Yeni medyanın ortaya çıkmasıyla birlikte haber gazeteciliğinde de bazı değişim ve dönüşümler meydana gelmiştir. Yeni medyanın hızlı olması sayesinde gazeteciler, odasından çıkmadan haberler başkalarına ulaşabilmektedir. Hız, buna paralel olarak haber sayısında da artış meydana getirmiştir. Ama bu durum gazeteciliği sahaya inmeden çalışan bir masaüstü etkinliğine dönüştürmektedir.
Yeni medya ile ulaşılabilirliğin kolaylaşması sebebiyle yurttaş gazeteciler ya da sivil gazetecilerin sayısında artış meydana gelmektedir. Yani aslında interneti kullanabilen hemen herkes gazetecilik rolünü üstlenebilmektedir. Ki bu yeni medya için olumsuz bir durum olarak görülmektedir. Çünkü haber içeriğine yönelik güvenilirlik endişesi ortaya çıkmaktadır. Yine bu noktada bireylerin sosyal medya hesabını bu amaçla kullanması hem haber ve bilgi fazlalığına hem de birbirini tutmayan haberler sebebiyle hangisinin doğru olduğu bilinemeyen tabiri caizse bir bilgi kirliliğine sebep olmaktadır. Bu durumun sebebi aslında yeni medya araçları değil, kullanıcıların tarafsız ya da objektif olamaması, olaylara kendi pencerelerinden bakıyor olmasıdır. Güvenirlik konusu geleneksel ve yeni medya açısından ortaya çıkan en önemli farklılıklardandır.
Kaynakça:
ARSLAN E. A., (2022), “Siyasal Hayattan Örneklerle Türkiye’de Yeni Medyanın Gücü” 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 3 Sayı: 3, S:272-281
