Edirne Yenigün Gazetesi Okurları size bugün 1938 yılında Edirne de 19 Mayıs Gençlik Bayramı kutlamaları konusunda 15 Mart 1938 yılında Trakya Dergisinin 19 sayısının 5-6 ıncı sayfasında yayınlanan yazıyı sunacağım.

Sportif faaliyetlerin yapıldığı yer karaağaç yolunda sol tarafta Vilayet Numune Fidanlığının yanındaki yer. (1942 yılında Meriç Nehrinin taşmasıyla spor yapılan alan tahrip olduğundan bu yer terk edildi ve Edirne şehrinin 25 Kasım Stadına spor faaliyetleri taşındı.)

19 Mayıs Gençlik Bayramı

Gençliğin Büyük Kurtarıcımıza olan candan bağlılıklarının görülmedik tezahürlerine vesile oldu.

Bir yandan Edirne gençliğini, diğer yandan Galatasaray gençleriyle İstanbul-Edirne arasında tertip edilen 500 kilometrelik büyük bisiklet yarışına iştirak eden 40 sportmeni kucaklayan Edirne bu büyük günü her yerden daha canlı kutladı.

Edirne ve Trakya Türk tarihinde yeni ve parlak bir devrin başlangıcı olan Atatürk’ün Samsuna ayak bastığı 19 Mayıs 1919 gününün yıl dönümü her yıldan üstün bir sevinç ve heyecanla kutlandı.

18 Mayıs akşamı İstanbul’dan gelen Galatasaray Lisesi sporcuları Edirne gençliği ve sporcuları tarafından hararetle karşılanmış ve genç konuklar Atatürk anıtına çelenk koymuşlardır. Ertesi sabah Trakya Umumi Müfettişi General Kazım Dirik'i, Vali ve Parti Başkanı Niyazi Mergen’i ziyaret eden Galatasaray gençleri Edirne Lisesi voleybol takımı ile bir maç yapmışlar ve pek az bir farkla Edirne Lisesi lehine neticelenen bu maç çok samimi bir hava içinde geçmiştir.

İdman Şenlikleri

Öğleden sonra yapılan idman Şenlikleri için Edirne halkının mühim bir kısmı ve bütün gençlik saat 15’te şehir stadında toplanmış bulunuyordu. Saat 12’de başlayan bu akın bir yandan devam ederken diğer yandan da şenliklere iştirak edecek olan mektepli ve sporcu gençler Belediye karşısındaki Cumhuriyet meydanında toplanmış ve oradan Atatürk anıtına giderek anıta çelenk koymuş ve düzgün bir yürüyüşle stadyuma hareket etmişlerdir.

Saat 15’te 3000 kişiyi bulan stadyumdaki seyirci kütlesi dakikan dakikaya artıyor ve halk şenliklerin başlamasını sabırsızlıkla bekliyordu. Hazırlanan program mucibince saat 15.10 da bütün kız ve erkek ortaokullar talebesi yeknesak spor elbiseleriyle ve ellerinde bayrakla olduğu halde sahaya girmişler ve başta Umumi Müfettiş General Kazım Dirik, Vali Niyazi Mergen, Kumandan, Belediye Reisi, Müşavirler, Emniyet Direktörü olmak üzere 3-4 bin kişinin alkışları arasında bir geçit resmi yapmışlar ve sahadaki yerlerini alarak hep bir ağızdan Bayrak marşını söylemek suretiyle Bayrağımızı selamlamışlardır.

Bundan sonra lise müdür muavini beden terbiyesi öğretmeni Hakkı Bicioğlu 16 Mayıs Gençlik Bayramının anlamını heyecanlı bir nutukla anlatması ve bunu gençlerin hep birden yaptıkları beden hareketleri takip etmiştir.

Beden hareketleri geçen yıllara nisbeten daha canlı ve düzgündü. Kız talebelerin başında beden terbiyesi öğretmeni Zühre, erek talebenin başında da Hakkı Bicioğlu olduğu halde verilen kumanda ile kız ve erkek talebelerin ayrı ayrı yaptığı bu hareketler halkın, ortalığı çınlatan alkış tufanı arasında kusursuz denecek kadar mükemmel bir surette yapılmış, alaka ve heyecanla takip edilmiş ve binlerce kişinin bir ağızdan söylediği.

Dağ başını duman almış, gümüş dere durmaz akar

Güneş ufuktan şimdi doğar, yürüyelim arkadaşlar…

Sesimizi yer gök ve dinlesin

Seri adımlarla her yer inlesin

***

Bu gök deniz nerede var

Nerede bu dağlar taşlar

Bu ağaçlar güzel kuşlar

Yürüyelim arkadaşlar…

Sesimizi yer gök su dinlesin

Sert adımlarla her yer inlesin

 

Marşıyla sına ermiştir.

Futbol Maçı

Bundan sonra Edirne Lisesi ile Galatasaray Lisesi futbolcuları arasında bir maç yapılmış ve bu maç 2-2 berabere neticelenmiştir.

 

İstanbul-Edirne arasında büyük bisiklet yarışı

19 Mayıs sabahı erkenden İstanbul Sirkeci’de toplanan 7 bölgenin 30 bisikletçisi temiz kıyafetleriyle Galata köprüsünden geçerek Banklar ve İstiklal Caddesi takiben Taksim anıtı önüne gelmişler ve Atatürk’ün heykeline çelenk koymuşlardır.

Bundan sonra Taksimden ayrılan bisikletçiler gruplar halinde yarışın başlayacağı Topkapı’ya gelmiş ve saat tam 8,30 da yarışa başlamıştır. Birçok otomobil ve motosikletli hakem kolları da u büyük yarışın takip etmek üzere yola çıkmışlardır.

Başlangıçta bütün grup aralarında mesafe farkı olmadan yolalıyorlardı. Bu vaziyet epey zaman böylece devam etti. Küçük ve Büyük Çekmece’den pek kısa mesafelerle geçerken kendilerine su verildi ve durmadan yola devam edildi. Bisikletçiler Çorluya kadar birbirlerini geçmeğe dahi teşebbüs etmeden tek bir grup halinde gelmişlerdi. Burada da bir kısmı su ve yiyecek aldılar. Bir kısmı da hiç durmadan yollarına devam ettiler.

110 Kilometrelik bu mesafeyi toplu bir vaziyette bitiren koşucular bu noktadan itibaren gruplara ayrılmağa başladılar. Bu arada rakip koşucular arasında lastik patlaması ve düşme gibi sebeplerden ötürü yapılan ataklar yarışın seyrini değiştirmekte başlıca amil oldu. Bu vaziyet asfalttan ayrılıncaya kadar gruplarda ve bilhassa birinci ve ikinci platodaki koşucular arasında devam etti ve bazı değişiklikler vücuda getirdi.

Bu sırada en mühim ve kayda değer bir hadise Ankaralı Eyubun asfaltın bitimine 10 km varken yaptığı bir atakla ilerleyerek diğer koşucuların başına geçmesi olmuştur. Bu vaziyet gittikçe fazlalaştı ve Eyup bütün rakiplerinden birkaç kilometre ayrılmak suretiyle toprak yolda ilerlemeye başladı. Bundan sonra bütün kuvvetini kullanan Eyup sıkı bir surette pedala basarak bitim yerine ulaştı ve büyük yarışın ilk merhalesini birincilikle bitirmek için bütün gayretini sarfederek 10 dakika gibi önemli bir zaman farkı ile birinci olarak Edirne’ye girdi.

Eyuptan sonra gelen ilk platonda en kuvvetli bisikletçilerden yedisi hep beraber Edirne’ye girerken lastik patlaması dolayısıyla aralarında yeniden yer değişmeleri oldu ve Havsa’da birinci plâtana katılan Edirneli Cahit final yerine yaklaştığı sırada pedalı bozulmak suretile muhtemel bir ikinci veya üçüncülükten altıncılığa düştü.

Koşucularımız bütün yol boyunca ve hele Lüleburgaz da ve Edirne’de halkın görülmedik tezahüratlıyla karşılanmış koşu Trakya Umumi müfettişliği film operatörü tarafından ta İstanbul’dan başlayarak Edirne’ye ve Edirne’den İstanbul’a kadar filme alınmıştır.

İstanbul Edirne arasında yapılan ilk merhale koşucularına sıra ile adlarını ve dereceleri

1 Eyup Ankara, 2 Halil Eskişehir, 3 Lambo İstanbul, 4 İbrahim Kocaeli, 5 Bayram İzmir, 6 Cahit Edirne, 7 Selahattin İzmir, 8 Nazmi Edirne, 9 Ahmet Konya, 10 Faik Eskişehir.

Bundan sonra kışı fasılalarla Talat, Erdoğan, Kirkor ve diğer koşucular birer birer gelerek yarışı bitirdiler.

Bisikletçiler yıkandıktan ve akşam yemeklerini yedikten sonra istirahatleri için kendilerine ayrılan otellerine çekildiler. Gecesi Halkevinde, okullarda müsamereler verildi ve 19 Mayıs hakiki bir gençlik bayramı olarak yaşatıldı.

20 Mayıs bisikletçilerin istirahat günü idi. Umumi Müfettişliği Vilayeti ve CHP binasını ziyaret ettikten sonra şehrin görülmeğe değer yerlerini, Entoğrafya müzesini, Selimiye ve diğer camilerini gezdiler Umumi Müfettişimiz General Kazım Dirik’in misafiri olarak Edirne’de bulunan Galatasaray Lisesi sporcularıyla birlikte Söğütlükte şereflerine verilen çay ziyafetinde bulundular. Burada General Kazım Dirik, Vali Niyazi Mengen ve okul müdürleri de bulunuyordu. Ziyafet esnasında nutuklar söylendi, Vilayet numune fidanlığı gezildi.

Edirne Lisesi ile Galatasaray Lisesi arasında oynanan futbol müsabakasını Galatasaray Lisesi 4-0 kazandı.

İkinci Merhale

21 Mayıs sabahı saat 6’yı 10 geçe Atatürk anıtı önünde toplanan 25 bisikletçi, ikinci başkan Cavid’in işareti ile Edirne İstanbul yarışının ikinci ve sonuncu kısmına başlandı.

Dönüş, gelişe nispeten daha uzun bir zamanda alındı. Bu da yolun toprak kısmında fazla lastik patlamasından ileri gelmiştir. Koşucular Edirne’den ayrılalı 10 dakika olmuştu ki 13 kişi önde ve birinci platona dâhil olarak hep beraber gidiyorlardı. Bundan sonra sırasındaki mesafe gittikçe genişledi ve bisikletçiler 2-3 platona ayrıldılar.

Önde giden iki Ankaralı, iki İzmirli, iki İstanbullu, iki Edirneli, İki İzmitli koşucu bu vaziyetti Havsa, Lüleburgaz hatta Çorlu ve Silivri’ye kadar devam ettirdiler. Nihayet iki İzmitli biraz gerileyince birinci platon 8 kişiye düştü.

Yarışın bitimine 10-15 kilometre kala iki Edirneli ve bir İzmirli bisikletçi de biraz gerilediler. Fakat İzmirli tekrar gruba iltihak ettiler. Bunlar arasında hiç biri cesaret edip atak yapamadı. Nihayet pek ani olarak karşılarına çıkan bitim işareti görününce Kirkor sıkı bir surette pedala basarak birinciliği aldı ve diğerleri birer tekerlek fakıyla yarışı bitirdiler.

Dönüş ve nihai yarışın derece saatleri de şu suretle tesbit edilmiştir.

1 Kirkor İstanbul, 2 Faruk Ankara, 3 Eyup Ankara, 4 Lambo İstanbul, 5 Salah İzmir, 6 Bayram İzmir, 7 Cahit Edirne, 8 Halil Eskişehir, 9 Ahmet Konya, 10 Nazmi Edirne.

Bundan sonra diğer bisikletçiler muhtelif fasılalarla yarış yerine geldiler ve Taksim stadına giderek koşuda netice alanlara bisiklet ve muhtelif belediyeleri verildi.

Hakem Heyetinin Tasnifi

Hakem heyetinin yaptığı tasnife göre gidiş ve gelişte saat itibariyle yarışın derece alanları da şu suretle meydana çıkarıldı.

1 Eyup Ankara, 2 Halil Eskişehir, 3 Lambo İstanbul, 4 Bayram İzmir, 5 Cahit Edirne, 6 Salah İzmir, 7 Ahmet Konya, 8 Nazmi Edirne, 9 Kirkor İstanbul, 10 Faruk Ankara

Takım tasnifi

1 Ankara, 2 İzmit, 3 İstanbul, 4 Edirne, 5 İzmir, 6 Eskişehir

 

Başka bir köşe yazımda buluşmak üzere Mutlu ve sağlıklı günler dilerim.