Türkiye Liman İşletmecileri Derneği tarafından Ekim 2020,68 TÜRKLİM üyesi limana gönderilen anket sonuçları yayınlanmıştır.

Anket katılımcısı limanlardan %5’i kuru dökme yük gemi uğrak sayılarında, %4’ü genel yük gemi uğrak sayılarında %50’den fazla azalma olduğunu ifade etmiştir. Limanların %11’i kuru dökme yük gemi uğraklarında, %9’u genel yük gemi uğraklarında sayıca %25 ila %50 azalma olduğunu ifade etmişlerdir. Ekim ayı anketine katılan limanların %43’ü Ro-Ro gemi uğraklarında, %33’ü konteyner gemi uğraklarında, %26’sı kuru dökme yük gemisi uğraklarında, %23’ü sıvı dökme yük gemi uğraklarında, %9’u ise genel yük gemi uğraklarında sayıca %5 ila %25 artış olduğunu bildirmişlerdir. Ankete katılan limanların sadece %4’ü genel yük gemi sayılarında %25 ila 50 artış olduğunu söylemiştir. Limanların %14’ü Ro-Ro gemi uğraklarında, %11’i konteyner gemi uğraklarında, %8’i ise sıvı dökme yük gemi uğraklarında %50’den fazla artış olduğunu beyan etmiştir.

Anketi cevaplayan limanların önemli bir bölümü yüksek oranda hiçbir gemiye kısıtlama getirilmediğini beyan etmiştir. Söz konusu oran konteyner gemileri için %100, genel yük gemileri için %91, kuru dökme yük gemileri için %89, Ro-Ro gemileri için %88, sıvı dökme yük ve ise %79’dur. Eylül anketinde anketi cevaplayan limanların %13’ü Ro-Ro gemilerinde az sayıda gemiye kısıtlama getirildiğini ifade etmiştir.Kruvaziyer gemiler hariç tutulursa Covid-19’un liman operasyonlarına bir etkisi kalmamıştır. Son 4 aydır anketi cevaplayan limanlar baskın bir şekilde gemi operasyonlarında ilave beklemeler olmadığını belirtmişlerdir.

Kara ve demiryolu taşımacılığı üzerine etkisi değerlendirildiğinde, Eylül ayı anketine benzer şekilde yurtiçi bağlantılı karayolu taşımacılığı dışında hinterlant taşımacılığının normalleştiği görülmektedir. Yurtiçi bağlantılı karayolu taşımacılığında ise anketi cevaplayan limanların %7’si 6 saatten az gecikmeler yaşandığını beyan ederken, limanların %4’ü ise 24 Saatten fazla gecikme yaşandığını ifade etmiştir.

COVID-19’un istihdam üzerindeki etkisi bir önceki aya oranla sınırlı da olsa negatif yönde olmuştur. Ekim ayı anketini cevaplayan limanların %5’i lojistik firmalarda çalışan kamyon şoförlerinin önemli sayıda azaldığını beyan etmiştir. Ayrıca anketi cevaplayan limanların %4’ü gümrük hizmetlerinde hizmet veren personelde çalışan sayısının azaldığını ifade etmiştir. Personel sayısının makul derece azaldığını ifade eden limanlardan %13’ü liman başkanlığı personelinde, %12’si gümrük hizmetlerinde, %10’u taşeron firmalarda çalışan mavi yakalı personelin, %5’i lojistik firmalarda çalışan kamyon şoförlerinin, %4’ü acente personelinin, %3’ü ise mavi yakalı liman personeli ile beyaz yakalı liman personelinden oluşturduğunu beyan etmiştir.

Ülke genelinde ulaşılan vaka sayısı bu kış için olumsuz sinyallerin başladığının göstergesidir. Girilen bu süreçten limanların da salgından olumsuz etkilenmesi muhtemeldir. Liman operasyonlarında kış aylarında yaşanacak olumsuzluklara karşı hazırlıklı olmalıdır.

Sekiz aylık süre için sonuçlar karşılaştırıldığında limanlara uğrak yapan genel yük ve kuru dökme yük gemilerinde azalmanın devam ettiği, sıvı dökme yük gemilerinde sayıca azalmanın sınırlı kaldığı, konteyner ve Ro-Ro gemilerinde ise gemi sayısındaki azalmanın artık durduğu görülmektedir.

Mevsimsel olarak kış ayarının geldiği düşünüldüğünde Covid-19’un çalışanlar üzerindeki etkisinin daha fazla artacağı kesindir.