Hüseyin Erkin
Nehirlerimizden anlaşmalar çerçevesinde faydalanmalı
Yayın Tarihi: 19 Ağustos 2020, Çarşamba
Diğer Yazıları

Meriç- Arda-Tunca nehirlerinden anlaşmalar çerçevesinde faydalanmalıyız.

20.000 km2’lik Balkan coğrafyasını drene edip, Edirne’de birleşerek verimli ‘Meriç Vadisi’ni oluşturan bu nehirler Edirnemiz için hayati önemlidir. Tarihsel süreçte bahçe sulaması ve su değirmenciliğinde, en önemlisi de su yolu ulaşımında kullanılmışlardır. Enez-Edirne-Filibe..su yolu taşımacışılığında önemli liman olmuştur. Geçmiş yıllarda üzerlerinde baraj depolamaları olmayan bu nehirler 16., 17., 18. yüzyıllarda bir çok büyük taşkınlara da sebep olmuştur. Taşkınlarla, ova alüvyon ve minerallerle beslenmiştir. Meriç–Arda–Tunca nehirleri ‘’Sınır aşan Sular’’ konumunda olup su hukuku, AB ve Birleşmiş Milletler tarafından oluşturulan sözleşme ve yönetmelikler, ilgili ülkelerce kabul edilmiştir. Türkiye–Yunanistan, 1923 Lozan antlaşması, 1934 ve 1937 ‘’Meriç Tabileri ve Kıyı Tahkimi’’ sözleşme protokolleri, 1955 ‘’Harza Projesi-Meriç vadisi havzası tanzimi’’ protokol anlaşması, 1963 ‘’Meriç nehri tahkimi protokol anlaşmaları…esaslarında Meriç nehrinin her iki ülke tarafından kontrol ve faydalanılması konularını kapsamaktadır. Bu esaslar doğrultusunda Meriç nehrinden ne yazık ki iki ülkenin de menfaatleri, protokoller doğrultusunda gerçekleştirilememiştir. Dışişleri ve DSİ bu esaslara sadık kalarak politikalarımızı yürütmektedir.

Meriç nehri tahkimi için Türkiye–Yunanistan ortak projesi olan Harza projesi uygulaması 1956 başlatılmış olup1974 Kıbrıs Barış Harekâtı ile intikaya uğramaştır. Nehir yatağının İpsala ilçesi dahilinde Peplos–Ferre arası düzenlenememiştir.  Özellikle 1963 yılı protokolü esasları doğrultusunda ‘’Türkiye–Yunanistan Meriç Ortak Projesi’’ Harza projesi devamı olarak yeniden gündeme getirilerek yapılmalıdır. Bu Protokol maddelerine göre; Meriç yatağı temizlenip tahkim edilerek uygun yerlere regülatörler yapılarak hem sulama hem de enerji üretmek mümkündür. Meriç Edirne Süvari Köprüsü, Uzunköprü Eskiköy, İpsala ilçesi Ferre Kupürü mevkilerine yapılacak Kauçuk gövdeli Barajlar ‘’RubberDam’’ ile sulama suyu temini mümkün olacak ve susuzluk sıkıntısı olmayacağı gibi Taşkınlarda kontrol edilmiş olacaktır.

Türkiye–Bulgaristan arasında Meriç–Arda–Tunca nehirleri ile ilgili 1968 yılında yapılan anlaşma ile nehirlerden ortak yararlanma ve taşkınlarda, zarar görülmemesi konusunda mutabık kalınmıştır. Maalesef bu anlaşma maddelerine yeterince uyulmayıp son yıllarda taşkınlardan zarar görülmüştür. Bulgaristan’da halen, bu nehirler üzerinde 24 baraj mevcut olup Arda üzerinde 3, Tunca üzerinde 4 büyük baraj mevcuttur. 2011 yılında Hamzabeyli Sınır Kapısı’na yakın Tunca üzerine bir baraj daha yapılmıştır. (Bu konu dışişlerinde gündeme getirildi mi? Yerel siyasette gündeme geldi mi?) Bu yıl kurak mevsim boyunca bu barajda tutulan suyun bir kısmı zaman zaman bırakılsa da Tunca Nehri debisinde azalmaya sebep olmuştur. Daha önemli bir uygulama da(bir defaya mahsus denerek yapılmıştır)  1993 yılında Bulgaristandan Tunca Nehri üzerinden 16 milyon metreküp suya tonu 0,13 dolardan satın alarak 1,9 milyon dolar ödenerek yapılmıştır. Bu uygulama umarız Bulgaristan tarafını su satma düşüncesine itmez.

AB ve Birleşmiş Milletler ‘’Sınır aşan ve sınır teşkil eden sular sözleşme ve yönetmelikleri’’çerçevesinde Türkiye–Yunanistan, Türkiye–Bulgaristan arasındaki anlaşma ve protokoller esaslarına göre Meriç nehri ve Tunca üzerine regülatörler yapılarak sulama suyu temini vetaşkın önleme imkanı yaratılacaktır. Hatta yarıda kalan ‘’Harza Projesi’’ Yunanistanla ortak olarak devam ettirilerek Meriç yatağı da ıslah edilerek temizlenebilir. 2010 yılından beri İnterreg projesi kapsamında Yunanistan ve Bulgaristan AB fonlarından Meriç nehri için hatırı sayılır paralar almıştır. Biz sadece Meriç yatağında 5 km.’lik temizlik yapmak için 4 milyon dolar alabildik.

Sonuç olarak; Edirne arazilerini sulayabilmek için, Pompaj depolamalı barajları biran önce tamamlamalıyız. Tunca regülatörüÇömlekköy Barajı, İpsala Korucuköy Barajı ödenek temin edilip ihale edilmelidir. Komşumuz  Yunanistan ve Bulgaristan ile Mevcut anlaşma ve sözleşmeler uyarınca nehirlerden ortak menfaatler kullanılarak faydalanmak pekala mümkündür. Bunların gündemde tutulup ilgili bakanlıklar nezdinde girişimde bulunulup hayata geçirilmesi Edirne ve ülkemiz için son derece önemlidir.

DİĞER YAZARLAR
Seyide ESEN
Benimki de hayal işte
Recep ÇINAR
“D-8 PROJESİ”      
Ahmet Acaroğlu
EDİRNE’Yİ  HAK  ETMEK…
ERCAN KERMAN
Hamle et, ya Hamlet
Nuri Böcekbakan
‘’Mümin Camiye Vefalıdır”
Uzm. Psk. Nergis ÖZDİNÇ
AKRAN ZORBALIĞI NEDİR? NE DEĞİLDİR?
Şükrü Akıllı
ADALET KASRININ YALNIZLIĞI
MELTEM BABACIK (inst: 360beslenme)
HANGİ KESME TAHTASINI KULLANMALIYIZ?
Numan Özgür METİN
KAVALA ALEXANDROUPOLİ (DEDEAĞAÇ)GEZİ NOTLARIM
Selçuk Duranlar
ÜLKEMİZDE DEMİRYOLU VARLIĞI
Zafer Dereli
TOPLU SÖZLEŞMEDE TEAMÜLÜN DIŞINA ÇIKILMIŞ GÖRÜNÜYOR
Burhan Aytekin
Yaşadığımız Coğrafyada Kırkpınar Yağlı Güreşleri Sarı Saltuk ile başlar
TURAN ŞALLI (Roman Sivil Toplum Gönüllüsü)
  TOGG MU AÇ MI?
M. ENİS ŞENSEVER
   Mezuniyet Sergisi
MUSTAFA ÇETİN
Alevilik ve toplumsal birlik
Doç. Dr. Yeliz YEŞİL
Asma  Ağacının Dallarının Sarılması Gibi…
ŞAHVER HÖBEK
En Son Ne Zaman İzin Verdin?
Hüseyin Erkin
MERİÇ NEHRİ - YAĞMUR DUALARI - HARZA PROJESİ !!
Burak Dipevliler
Görünmez Tehlike Mi Görmezden Gelinen Tehlike Mi? Edirne’nin Yok Olmaya Yüz Tutan Kültürel Mirası
NURAN İKİZ
Bir Yeni Yıl Hikâyesi
HAMİT PUHALOĞLU
Kefenin Cebi Yok…
Mehmet Ali ESMER
ANADOLU’DAKİ TARİHİ YAPILARININ DEPREMDEN KORUNMASI ESASLARI (2)
OLCAY DAL
Cumhuriyet nedir ?
Ertan Çekiç
İNSANLARA NE İSTEDİĞİNİ SORSAYDIM, DAHA HIZLI GİDEN AT ÜRETİRDİM
CELİL ÖZCAN
SAKARYA ZAFERİ’NİN 100. YILI KUTLU OLSUN!
İHSAN KÖSE
İZ BIRAKANLAR
ÖZCAN AYGÜN
EDİRNE GAZİ OSMAN PAŞA ORTAOKULUNUN KAZANDIĞI ULUSAL BAŞARI VE ÇANAKKALE SAVAŞLARININ 106. YIL DÖNÜMÜ
MUSTAFA ERSOY
MUHALEFET ETMEK, BOZGUNCULUK MU? İHANET ETMEK Mİ?
Tülay Çağlarer
ATATÜRK ve ÇOCUK
Teoman ÖZÇUHACI
MESAFELER VE ÖLÇÜLER - ÖLÇÜTLER
EKREM KANTUR
Devlet ihtiyaç sahiplerine destek oluyor!
Yener Yaveroğlu
Allah’ın otu ıspanak neden beş lira?
ÜLKÜ VARLIK
TÜYAP DİYARBAKIR KİTAP FUARI (25/30 EYLÜL 2018) VE CAHIT SITKI TARANCI
Yaver Tetik
Sıcak Sulu Kalorifer Kazanı Yakma Talimatı:(4)
NEDİM ZOBAR
BÜYÜK ve KUTLU ZAFER
Burak Dipevliler
Mehmet Ali ESMER
ŞAHVER HÖBEK