10 Ekim 2018 günü Edirne Valiliği ve Bulgaristan Razgrad Valiliği arasında imzalanan protokol kapsamında, Türkiye Cumhuriyeti İletişim Başkanlığı Edirne İl Müdürlüğü ile Bulgaristan Edirne Başkonsolosluğu işbirliğinde 2017 yılında başlayan ‘Gazeteci Değişim Programı’nın ikinci ayağında Bulgaristan’ın Razgrad ve Şumnu kentlerine ziyaretler gerçekleştirmek üzere Edirneli basın mensuplarıyla birlikte yola çıktık.

İlk gün Edirne ile uzaklığı 280 Km olan Bulgaristan’ınDeliorman bölgesinin kalbi, pehlivanlar yatağı Razgrad’a ulaşmak üzere doğanın güzel renkleri yansıtan dağlık yollardan ve yamaçlardan akan çeşmeler deki sulardan içmek üzere molalar verdik. Yolculuğumuzun 4,5 saat cıvarında sürdü ve Razgrad kentinin yüksek bir yerinde olan 16 katlı fakat 6 katının 65 yatağının kullanıldığı Otel Cartoon'da konakladık.

Otel girişinde bizi Müdür Nedret Dükkancıoğlu karşıladı. Dinlendikten sonra Razgrad Valiliğine gidildi. Konakladığımız otelin müdürünün yardımlarıyla, Razgrad’ın eski güreşçilerinden ve şu anda bölge antrenörü Ömer Fikriev’le tanıştım. Ondan bölgenin güreş sorunları konusunda bilgiler edindim. Bana bir müjdeli haber verdi. Edirne den güreş antrenörü Habil Kara’nın hafta sonu güreş müsabakalarına katılmak üzere sporcularla birlikte geleceğini söylemesi beni sevindirdi.

İlk resmi ziyaretimizi Bulgaristan'daki 28 İl'in tek Türk valisi olan Razgrad Valisi Günay Hüsmen’in(Gyunay Hyusmen) makamında gerçekleştirdik.

Razgrad Valisi Günay Hüsmen, AB'ye girdikten sonra tarımda, sanayide bir hayli ilerleme gösterdiklerini kaydettiklerini, bölgesinde ilaç, fayans, nişasta gibi ülkenin en büyük fabrikalarının”faaliyette olduğunu söyledi. Sanayinin gelişmesiyle birlikte işsizliğin sona erdiğini ve kalifiye işçi bulmakta zorlandıklarının görüldüğünü açıkladı.

Büyük önem verdiği konuların başında Pargalı İbrahim Paşa Camii’nin onarımı konusunda bilgilendirdi. Kanuni Sultan Süleyman'ın Sadrazamı Pargalı İbrahim Paşa hayratına 1616 yılında yapılan ve Osmanlı'nın Balkanlar'da ayakta kalan nadide eserlerinden Pargalı İbrahim Paşa Camii Ekim ayının 17'sinde yapılacak ihale ile onarılmaya hazırlandığının müjdesini verdi.

Toplantı sonrası camiye bizimle birlikte gelen Vali Günay Hüsmen, Başbakan Boyko Borisov'un onarım için 1,5 milyon Euro kaynak ayırdığını, İstanbul Balat'ta Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan'ın talimatıyla tadilatı yapılarak geçen yıl ibadete açılan Demir Kilise'nin (Sveti Stefan) ardından Bulgaristan Hükümeti'nin onarım kararı alması jest olarak nitelendirdi…”

Pargalı İbrahim Paşa Camii

UNESCO listesinde olmasına rağmen bürokratik engeller nedeniyle cami uzun yıllardır kapalı durumda olan Bulgaristan'ın Razgrad kentinde Pargalı İbrahim Paşa Camii, Kanuni Sultan Süleyman devrinin sadrazamı Pargalı Damat İbrahim Paşa tarafından inşaatı 1530-1535 yılları arasında gerçekleşmiş.Pargalı İbrahim Paşa'nın idam edilmesinin ardından durdurulan inşaat, 1616'da Mahmut Paşa tarafından tamamlanmış ve ibadete açılmış.Cami, klasik Türk mimarisinin en özel örneklerinden biri olarak görülüyor. Orta kubbeli yapıya sahip olan caminin dış duvarlarında dört sıra pencere bulunmakta. Minaresindeyse lale motifleri mevcut olup minare aynı zamanda Balkanlar'daki taş oymacılığın en nadide örneklerinden biridir. İçi dışından çok daha bakımsız olan cami, her şeye rağmen süslemeleri, ahşap işçiliği ve yazılarıyla eski görkemini yansıtmaktadır. Pargalı İbrahim Paşa Cami, UNESCO listesine alınmış olsa da bürokratik engeller aşılamaması nedeniyle bir türlü eski haline döndürülmektedir. 1944'ten beri yıkılmaya terk edilmiştir.

Kanuni Sultan Süleyman’ın 13 yıl 1523-1536vezirliğini yapan ve padişahın emriyle idam edilen Pargalı, Makbul ya da Frenk İbrahim Paşa olarak da bilinir. İtalyan asıllıdır. Önemli siyasal ve askeri olaylarda rol oynamış olan Pargalı’nın, onu tehlike olarak gören Kanuni tarafından dilsiz 4 cellada boğdurulduğu bilinir.

Doğumu 1498 (Parga/Yunanistan), ölümü15 Mart 1536 (İstanbul), görevleriKapıağası, Hasodabaşı, Rumeli Beylerbeyi ve Vezir-i Azam, Serasker olmuştur. EşiHatice Sultan (Kanuni’nin kız kardeşi) ve Muhsin’e Hatun, ‘Makbul’ İbrahim Paşa Camii, Pargalı idam ettirilince‘Maktul’ İbrahim Paşa Camii olarak da anıldı.

Pargalı İbrahim Paşa Camii ziyaretin ardından birçok basamaktan indiğim şehir merkezine bu defa aynı basakları tekrarçıkarak yorgunluk içinde otele döndük.

Akşam yemeği otelin “Asparagas”isimli Restaurant’ta yedik.

Yemek te bizlerle birlikte bulunan Razgrad Valisi Günay Hüsmen, ekonomik koşullar nedeniyle Razgrad'ta tek kalan “Ekip 7” Gazetesi sahibi Mumko Hançevve personeli de bizlerle birlikte oldular.

Pehlivanlar Şehri Razgrad

Tarihindeki güreşçiler sebebiyle, "Pehlivanlar Şehri" olarak bilinir.

Bulgaristan’a devamlı gitmeme rağmen ilk olarak Razgrad kentine gidiyordum. Daha önceleri okuduğum kaynaklarda bölgenin Traklar'ın, Roma ve Bizans medeniyetlerinin, Bulgar Devletleri'nin ve Osmanlı Hâkimiyetinin izlerini taşıyan Razgrad’ın Deliorman'ın başkenti kabul edildiğini, bölgenin adını, eski çağlardan beri çok sık olan ormanlardan aldığı geçtiğimiz karayolunun etrafındaki görüntülerden belliydi. Bölgede yaşayan en eski insanların Traklar olduğu bilinmekte tarihi açıdan oldukça zengindir.

Barındırdığı farklı etnik grupların çokluğuna rağmen birlik ve beraberliğin sembolü olan Razgrad, bütün vatandaşlarının hoşgörü içinde yaşadığı 35 bin nüfuslu kent.

Osmanlı dönemindeki adıyla Hezargrad kuzey doğu Bulgaristan'da, Deliorman olarak bilinen Türk bölgesinde bir şehirdir.Razgrad daha Osmanlı İmparatorluğu döneminden beri pehlivan ve güreşçileriyle tanınan bir bölgede bulunur.

Bu güreşçiler arasında Ahmet Kara, Kurtdereli Mehmet Pehlivan, Lütfi Ahmedov, Osman Durali ve Karagöz Köylü Hüseyin Pehlivan'ı sayabiliriz.

Kentin Ludogorets (Лудогорец, Türkçe Deliormanlı manasına gelir) adlı bir futbol kulübü vardır ve bölgesel ligde mücadele etmektedir

11 Ekim günü spor kulübünün tesislerini görme fırsatını buldum.

Teknik Direktörü Paulo Autuori, Takımın değeri 29 700 000.—Euro

UEFA Grubunda oynadığı ve Bulgaristan Liginin 28 puanlı Sofya Levski takımından sonra 26 puanla ikinci sırada bulunmaktadır. Yöneticilerin verdiği bilgi sonrası Bulgaristan ve diğer ülkelerde gelişim gösterecek sporcuların seçiminde bulunan ekiplerinin olduğu, 200 cıvarında altyapıda sporcularının bulunduğunu bunların sportif, eğitimlerini, yatacak ve gıdalarıyla ilgilendikleri söylediler.

11 Ekim günü spor tesislerinde ayrılarak Şumnu kentine doğru yola çıktık. Devam Edecek